Verslaving

Hoe ontstaat een verslaving?

Een verslaving ontstaat doordat je het effect van een bepaald middel of bepaalde handeling fijn vindt. Het is een hersenziekte en een aantal gebieden in de hersenen spelen dan ook een belangrijke rol bij het ontstaan ervan:

• het beloningscentrum: bij het innemen van een verslavend middel of het uitvoeren van een bepaalde handeling, komt het stofje dopamine vrij. Hierdoor wordt het beloningscentrum in je hersenen geactiveerd en dit geeft je een fijn gevoel. Doordat je dit gevoel steeds weer wilt ervaren, raak je verslaafd. Er is alleen steeds meer middel nodig om dezelfde hoeveelheid dopamine vrij te maken (gewenning).
• de nieuwe hersenen (de neocortex): dit gebied in de hersenen zorgt voor de regulatie tussen verlangens aan de ene kant en ratio aan de andere kant. Het kan verlangens remmen, maar niet bij iedereen functioneert dit hersengebied goed. Een verslaving zorgt ervoor dat dit gebied nog slechter gaat functioneren. Bepaalde medicatie kan invloed uitoefenen op dit deel van de hersenen.
• het geheugen: het wordt steeds duidelijker dat het systeem waar onder andere het geheugen wordt gereguleerd, een belangrijke rol speelt bij het ontwikkelen van een verslaving. Als je het fijne gevoel na gebruik opslaat als herinnering, kan deze herinnering het verlangen opnieuw oproepen. Het regelmatig gebruiken van een bepaald middel kan een verandering in de hersenen veroorzaken. Zo kunnen externe prikkels, zoals bepaalde locaties of vrienden, de hunkering naar een bepaald middel of bepaalde handeling aanwakkeren. Zelf als je al maanden clean bent.

Seksverslaving 

Als je veel seks hebt, betekent dat niet meteen dat je verslaafd bent. Het gaat erom wat voor rol seks speelt in je leven. Als je een seksverslaving hebt, heb je een dwangmatige behoefte aan seks. Je ziet seks als een uitvlucht. Daarom probeer je zoveel mogelijk seks te hebben. Je voelt je dan heel even goed, maar zodra je klaarkomt heb je alweer een leeg gevoel. 

Alcoholverslaving 

Veel mensen drinken wel eens alcohol, soms zelfs uit gewoonte. Alcohol is zo normaal geworden in ons leven. Denk aan drankjes op de vrijmibo, bier op een feestje of een glas wijn in een restaurant. Daarom is het soms lastig om te zeggen wanneer iemand een alcoholist is. Het gaat niet zozeer om de hoeveelheid die je drinkt, maar om de reden dat je drinkt. Sommige mensen drinken om tijdelijk minder druk, angstig, somber of onzeker te voelen. Als het helpt, wil je het steeds opnieuw doen. Waardoor je een alcoholverslaving kan ontwikkelen. Je bent pas een alcoholist als je een periode structureel veel alcohol drinkt. Je vindt het lastig om te stoppen met drinken. Het ‘willen’ is verandert naar ‘moeten’. Je snakt naar een drankje en voor je gevoel heb je het ‘nodig’. Je bent geestelijk en lichamelijk afhankelijk geworden van alcohol. Als je door blijft drinken, kan dit voor veel problemen zorgen. Je gezondheid, je sociale leven en je werk lijden eronder. 

Drugsverslaving 

Drugs gebruiken lijkt misschien onschuldig. Een pilletje XTC (MDMA) nemen op een festival of een lijntje coke snuiven op een feestje. Misschien is het spannend of voel je je heel even prettig. Niks mis mee toch? Het kan onbewust snel zorgen voor een verslaving. Je wilt het fijne gevoel terug en neemt het steeds vaker en vaker. Stiekem in de avond, tussen afspraken door of voor werk. Je hebt het gevoel dat je het vaker moet nemen en dat je zonder een dosis drugs niet kan functioneren in het dagelijkse leven. Je raakt de controle kwijt over je gebruik. 

Gameverslaving 

Een gameverslaving sluipt er langzaam in, bijna ongemerkt. Je verdwijnt het liefst urenlang in virtuele werelden met vrienden. De echte wereld lijkt steeds saaier. Online vind je troost en plezier, en voordat je het weet, is dat waar je de meeste tijd doorbrengt. Je kan niet meer stoppen met gamen. Je verwaarloost je taken. Misschien merk je dat je lichaam moeier wordt, of dat je je minder goed kan concentreren. Zelfs je relaties met familie en vrienden lijden eronder.  

Wietverslaving  

Een wietverslaving heet ook wel een cannabisverslaving. Bij deze verslaving rook je regelmatig wiet of hasj, beide afkomstig van de cannabisplant. Het roken van een joint geeft een ontspannen gevoel, maar net als bij andere verslavingen kan een wietverslaving leiden tot het verlies van controle, obsessief gedrag en negatieve gevolgen op je leven. Als je probeert te stoppen, kan je last krijgen van ontwenningsverschijnselen. 

Gokverslaving 

Als je een gokverslaving hebt, kan je niet meer stoppen met gokken. Vaak komt iemand met een gokverslaving in de schulden terecht. Doordat je veel geld verspeeld in het casino of bij online kansspelen. Om je verlies te compenseren ga je opnieuw gokken. Soms levert het wat op, maar vaak verlies je veel geld. Je gaat geld lenen bij vrienden en familie om je verslaving te kunnen betalen. 

Telefoonverslaving 

Snel reageren op berichtjes, Instagram stories bekijken en TikTok doorscrollen is iets wat we automatisch doen. De constante trillingen, geluiden en meldingen zorgen ervoor dat we ons steeds meer aangetrokken voelen tot onze telefoons. Zelfs als we alleen maar denken aan het ontvangen van een berichtje, activeert dit ons beloningssysteem en dan grijpen we weer naar onze smartphone. Maar wanneer wordt dit problematisch? Je hebt pas een telefoonverslaving als het problemen veroorzaakt met anderen, op school of op het werk. Het is lastig om je telefoon weg te leggen en je wordt onrustig als je dit moet doen. Het willen is veranderd naar het moeten. Voor je gevoel moet je je mobieltje checken. Daarnaast geeft je omgeving aan dat je te veel met je telefoon bezig bent. Als je jezelf hierin herkent, kan het een teken zijn dat je te veel tijd aan je telefoon besteedt.