Trauma
Sommige gebeurtenissen maken zoveel indruk op je dat je het moeilijk kan loslaten. De herinnering lijkt je te achtervolgen. Je probeert van alles om er niet aan te hoeven denken, maar wat je ook doet, de intense angst blijft in je lichaam zitten. Je hart bonst in je keel en je handen voelen klam. Nachtenlang staar je naar het plafond, bang om wéér een droom te hebben over die ene nare gebeurtenis. Lukt het je niet om de nare gebeurtenis een plek te geven?
Snel de juiste hulp
- In ±15 minuten persoonlijk advies.
- Aandacht voor jouw verhaal.
- Gekoppeld aan een psycholoog die past.
Wat is een trauma?
Een trauma is een gebeurtenis uit het verleden die je niet goed hebt kunnen verwerken. Dit kan bijvoorbeeld een ongeluk zijn, het verlies van een dierbare, seksueel misbruik of geweld. De gebeurtenis heeft diepe indruk op je gemaakt, waardoor het moeilijk kan zijn om het een plek te geven.
Het kan zijn dat je angstig wordt, de gebeurtenis herbeleeft of er vaak aan moet denken. Je kan ook te maken krijgen met verschillende emoties, zoals angst, verdriet, hulpeloosheid, schuld en/of boosheid. Dit is begrijpelijk, en vaak nemen deze emoties in de loop van de tijd af. Als dat niet gebeurt en je last blijft houden, spreken we van een trauma.
Posttraumatische stressstoornis (PTSS)
Als je een nare gebeurtenis niet goed kan verwerken, kan je PTSS ontwikkelen. De traumatische ervaring blijft zich dan opdringen in de vorm van herbelevingen (flashbacks) en/of nachtmerries.
Ontstaan trauma
Als iets je plotseling angstig maakt of emotioneel raakt, slaat je brein dat op als iets gevaarlijks. Dit zorgt ervoor dat je soortgelijke situaties later vermijdt.
Kleine dingen kunnen je aan die ervaring herinneren (triggers). Bijvoorbeeld: als je een ernstig treinongeluk hebt gezien, kan een treinspoor later een trigger worden. Je lichaam en brein reageren op triggers alsof er echt gevaar is, wat zorgt voor een stress- en angstreactie. Het zien van een trigger kan bij een trauma grote gevolgen hebben. Als je zulke sterke reacties hebt zonder duidelijke reden, kan dat wijzen op een trauma.
Soorten trauma's
Er zijn twee verschillende soorten trauma’s. Bij het eerste soort is er één keer iets gebeurd wat traumatisch voor je was. Dit heet een enkelvoudig trauma. Bij het tweede soort heb je meerdere nare ervaringen gehad over een langere periode. Dit heet een meervoudig of complex trauma.
Enkelvoudig trauma
Bij een enkelvoudig trauma maakte je één keer iets heftigs mee, bijvoorbeeld een ongeluk of overval. Deze heel vervelende gebeurtenis heb je nog niet goed verwerkt en dit leidde vervolgens tot een trauma. Enkelvoudig betekent niet dat dit trauma minder erg is dan een meervoudig of complex trauma. Beide soorten kunnen veel grip hebben op jouw leven.
Complex trauma
Als je langdurig of herhaaldelijk iets vervelends meemaakt, kan je een meervoudig trauma ontwikkelen. Dit kan bijvoorbeeld gebeuren door terugkerende mishandeling, herhaald seksueel misbruik of langdurig gepest worden.
Bij meervoudige of complexe trauma’s zijn de klachten vaak ernstiger, omdat je meerdere keren dezelfde triggers hebt ervaren. Hierbij komen vaak ook andere klachten voor, zoals een angststoornis, een negatief zelfbeeld of verslavingsproblemen. Meervoudige trauma’s kunnen je karakter en ontwikkeling beïnvloeden, omdat ze dieper in je systeem zijn verankerd.
Luister de podcast Waar wacht je op?
Hoe weet je dat je een trauma hebt?
Symptomen trauma
Iedereen ervaart de symptomen van een trauma anders. Meestal denk je vaak terug aan de situatie en vind je het moeilijk om in het hier en nu te blijven. Trauma kan ook lichamelijke symptomen veroorzaken. Zo kan je een versnelde hartslag en ademhaling krijgen, waardoor je je opgejaagd voelt, zelfs zonder duidelijke reden. Daarnaast kan je last hebben van:
- flashbacks/nachtmerries
- concentratieproblemen
- angst/stress
- verdriet
- boosheid
- vermijdingsgedrag
- vermoeidheid
- hulpeloosheid
- prikkelbaarheid
- verhoogde bloeddruk/hartslag
- kans op depressie of verslavingsproblematiek
Onverwerkte trauma symptomen
Een onverwerkt trauma is een trauma dat niet volledig is verwerkt of genezen. Als je een trauma niet verwerkt, blijven je klachten bestaan of worden ze zelfs erger over tijd. Je kan deze symptomen ervaren:
- Je hebt last van stemmingswisselingen.
- Je zelfbeeld is laag.
- Je kan je emoties moeilijk onder controle houden.
- Je vindt het moeilijk om rust te nemen.
- Je bent snel overweldigd.
- Je kan niet met stress omgaan.
- Je vertoont impulsief gedrag.
- Je hebt woede-uitbarstingen.
- Je misbruikt middelen.
- Je hebt last van angsten.
Omgaan met een trauma
Het lijkt misschien een goed idee om je trauma weg te stoppen, maar dat is het niet. Door er niet aan te denken hoef je er ook niet mee om te gaan. Hierdoor komen trauma gerelateerde klachten soms hard terug. Ook vertoon je soms vermijdingsgedrag, misschien zonder dat je het zelf doorhebt. Uiteindelijk zal het jouw herstel ten goede komen als je juist luistert naar je gevoel en daar iets mee doet. Zoek hulp als je dat nodig hebt.
Ook jouw omgeving kan een bron van steun zijn. Het zal erg helpen om open te vertellen over je klachten aan iemand die jij vertrouwt. Ken je iemand met een trauma? Het helpt als je er voor diegene bent. Op een veilige manier over het trauma praten helpt om het te verwerken.
Heb ik een trauma?
Krijg inzicht in je klachten en bijpassend advies.
Traumaverwerking
Traumaverwerking bestaat uit twee fases.
Fase 1: stabilisatie en verwerking
Bij het opslaan van een gebeurtenis, kent jouw brein dit als ‘waardering’ toe. In eerste instantie is deze waardering gevaar. In deze eerste fase is het belangrijk dat deze ‘gevaar’ reactie afneemt en zo de emoties die daarbij komen kijken.
Door het ontladen van jouw emoties, verliezen de angstherinneringen hun emotionele lading en wordt de waardering waarschijnlijk neutraler. Doe dit op een manier die jij fijn vindt. Gooi alles eruit en praat vooral veel, zowel over de gebeurtenis als wat het met jou doet. Als je dit doet, is het mogelijk om de emoties los te koppelen van de gebeurtenis. Hoe heftiger de emotionele klachten, hoe langer dit kan duren.
Fase 2: integratie
De tweede fase heeft te maken met jouw geheugen. De emoties zijn minder geworden, maar de herinneringen zijn nog steeds aanwezig. Ondanks dat het misschien geen acute reacties meer bij jou oproept, is het wel mogelijk dat je op een vervelend manier terugkijkt op de gebeurtenis.
Hierbij is het belangrijk dat jouw emotiecentrum een nieuwe ‘waardering’ toekent aan de gebeurtenis. Nu de negatieve waardering deels weg is kan daar een positieve voor in de plaats komen. Doordat je nu geen heftige emoties meer ervaart, is het mogelijk om met een afstand naar de gebeurtenis te kijken. Hierbij kun je de niet helpende gedachten en gedrag vervangen door positieve inzichten over de gebeurtenis. Heb je iets geleerd van de situatie? Hoe voorkom je dit in de toekomst? Hoe ga je in het vervolg om met heftige situaties? Hierdoor zul je de gebeurtenis een plekje geven en je gedrag op een positieve manier aanpassen.
Traumatherapie
Het goed verwerken van een trauma is belangrijk, maar kan lastig zijn. Hoe langer je rondloopt met je klachten, hoe erger ze kunnen worden. Daarom is het belangrijk om de nare gebeurtenis(sen) een plek te geven.
Er zijn verschillende soorten traumabehandelingen. Een populaire en effectieve methode is EMDR. Tijdens een EMDR-sessie ga je terug naar het vervelende moment terwijl je bijvoorbeeld een lichtje met je ogen volgt. Dit overspoelt je brein met informatie en activeert je verwerkingssysteem. Je zal merken dat de lading van deze herinnering minder wordt.
Er zijn nog andere vormen van traumatherapie. Wil je meer weten? Op onze traumabehandeling pagina lees je alles over de verschillende therapieën en het herstelproces.
Bronnen
Informatie gecontroleerd door expert
De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door Sarah Middelbos, psycholoog in Zwolle. Sarah is onder andere gespecialiseerd in het behandelen van trauma en is aangesloten bij Psyned, het NIP, de NAP en de SKJ.
Deze psychologen helpen je graag bij Trauma
Bekijk hun profiel en plan je gratis adviesgesprek in.
YvonneWillems
Behandelt:
Werkgerelateerde problematiek, Depressie, Angst, Posttraumatische stressstoornis (PTSS) en meer
Talen:
AnneCox
Behandelt:
Aanpassingsproblematiek, Seksualiteit, Depressie, Posttraumatische stressstoornis (PTSS) en meer
Talen:
LoesDols
Behandelt:
Zingevingsvragen, Rouw- en verliesverwerking, Dwangklachten, Hoogbegaafdheid en meer
Talen:
BertBavelaar
Behandelt:
Chronische ziekte, Seksverslaving, Burn-out, Specifieke fobie en meer
Talen:
FrancineWong Loi Sing-Witz
Behandelt:
Hoogsensitief persoon (HSP), Aanpassingsproblematiek, Burn-out, Stress- en spanningsklachten en meer
Talen:
Petravan Assen
Behandelt:
Dwangklachten, Werkgerelateerde problematiek, Trauma, Seksueel misbruik en meer
Talen:
LizaOmran
Behandelt:
Rouw- en verliesverwerking, Posttraumatische stressstoornis (PTSS), Niet-aangeboren hersenletsel (NAH), Werkgerelateerde problematiek en meer
Talen:
RoanneHelwig
Behandelt:
Agressie, Samengestelde gezinnen problematiek, Problemen rondom zwangerschap, Angst en meer
Talen:
Janine (40): 'Ik merkte al snel dat ik mentaal een behoorlijke klap had gekregen.'
Janine kreeg na een auto-ongeluk te maken met een trauma en durfde hierdoor geen auto meer te rijden.Veelgestelde vragen
Hoe lang duurt een trauma?
Hoelang het duurt voordat iemand een trauma verwerkt heeft, verschilt sterk per persoon. Van een eenvoudig trauma heb je minimaal één tot drie maanden last. Als je een paar keer in aanraking bent gekomen met de trigger en hierbij niks gebeurt, krijgt jouw lichaam door dat er geen echt gevaar is bij de trigger. Hierbij nemen de ‘gevaar’ reacties af en zo ook de klachten die hierbij komen kijken. Als dit niet het geval is en je voor een langere periode trauma gerelateerde klachten blijft houden, kan dit overgaan in een posttraumatische stressstoornis (PTSS).
Kan een trauma opgeslagen worden in je lichaam?
Op social media wordt vaak gezegd dat trauma’s in je lichaam worden opgeslagen, bijvoorbeeld in je heupen of rug, en dat je die kan loslaten met bepaalde bewegingen of massages. Maar klopt dit wel?
Een trauma kan invloed hebben op je gezondheid. Volgens Brenda Penninx, hoogleraar aan het Amsterdam UMC, hebben mensen met een jeugdtrauma meer kans op ziekten zoals hartproblemen of overgewicht. Meestal komt dit doordat mensen met een jeugdtrauma minder gezond leven. Zo hebben ze vaker last van overmatig alcoholgebruik, roken of slecht slapen, en die dingen vergoten het risico.
Hoogleraar Erik Schreder zegt dat er geen bewijs is dat trauma echt in je lichaam zit, maar stress kan wel pijn veroorzaken. Dus fysieke pijn door trauma is zeker mogelijk.
Hoe merk je dat je een trauma aan het verwerken bent?
Het verwerken van een trauma gebeurt in twee fases. Eerst verwerk je de emoties van de nare gebeurtenis. Daarna leer je het trauma een plek te geven en ongezonde gewoontes los te laten. Na verloop van tijd merk je dat je minder last hebt van hevige emoties en stress, en dat je beter kan ontspannen. Je wordt weer nieuwsgieriger, geniet meer van dingen en vervangt niet-helpend gedrag door nieuwe helpende gewoontes. Terugdenken aan het trauma raakt je nog wel, maar het maakt je minder gespannen.
Hoe laat je een trauma los?
Het kan aantrekkelijk zijn om je trauma weg te stoppen, maar dat lost niets op. Geef jezelf de ruimte om de pijn en emoties te erkennen en te accepteren. Praat erover, zelfs als het moeilijk is. Je verhaal delen met iemand die je vertrouwt, kan je helpen om je gevoelens beter te begrijpen.
Overweeg ook om professionele hulp te zoeken. Therapieën, zoals EMDR of cognitieve gedragstherapie, kunnen helpen bij het verwerken van trauma. Vergeet niet om goed voor jezelf te zorgen: beweeg regelmatig, eet gezond, slaap genoeg en probeer stress te verminderen.
Gun jezelf de tijd om het trauma een plek te geven. Soms voel je vooruitgang, en soms lijkt het alsof je weer terugvalt. Wees geduldig met jezelf en vier elke kleine stap die je zet.
Informatie gecontroleerd door expert
De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door Sarah Middelbos, psycholoog in Zwolle. Sarah is onder andere gespecialiseerd in het behandelen van trauma en is aangesloten bij Psyned, het NIP, de NAP en de SKJ.
Blogs over Trauma
In de Psyned blog delen we handige tips, adviezen en inzichten over mentale gezondheid.
Waar wacht je op?
Plan vandaag nog een vrijblijvend adviesgesprek. Wij bellen je op, samen bespreken we in ± 15 minuten je hulpvraag en we koppelen je aan een psycholoog die bij jou past.
Of direct bellen? Bel 085-4014720