Nachtmerries

Wat zijn nachtmerries?

Een nachtmerrie is een enge droom die je bang, verdrietig, wanhopig, bezorgd, boos of misselijk maakt. Vaak schrik je wakker van zo'n nare droom en herinner je je nog een deel ervan. Voorbeelden van nachtmerries zijn: vastzitten in een zinkende auto, achtervolgd worden of dat je tanden afbrokkelen. 

Er zijn twee soorten nachtmerries: posttraumatische en thematische. Posttraumatische nachtmerries gaan over nare gebeurtenissen die je hebt meegemaakt, zoals een ongeluk of mishandeling. Telkens beleef je deze ervaring opnieuw in je droom. Thematische nachtmerries draaien om een bepaald thema dat je meestal niet zelf hebt meegemaakt. Denk aan het monster onder het bed van kinderen, achtervolgd worden, ruzie maken of een dierbare verliezen. 

Verschil tussen nachtmerries en nachtangst 

Nachtmerries, nachtterreur en nare dromen worden vaak met elkaar verward. Toch zit er best wat verschil in. Nachtmerries zorgen ervoor dat je lichaam in paraatheid komt; je ademhaling en hartslag versnellen. Daarbij verstijf je en lukt het je niet om te bewegen of geluid te maken. Vaak schrik je wakker, ben je wat gedesoriënteerd en herinner je je droom nog goed.

Bij nachtangst heb je angstaanvallen, meestal tijdens de eerste helft van de nacht. Je kan gaan schreeuwen en wild bewegen. Als je wakker wordt, herinner je je vaak niks meer. Daarnaast heb je ook nog nare dromen. Het verschil tussen een nare droom en nachtmerrie is dat je bij een nare droom meestal doorslaapt. Ook leveren deze dromen minder angst op.

Oorzaak nachtmerrie

Nachtmerries kunnen verschillende oorzaken hebben. Vaak zijn ze het gevolg van stress. Als je overdag gestrest bent, kan dit je brein beïnvloeden en tijdens je slaap nachtmerries veroorzaken. Ook veranderende hormonen, bijvoorbeeld tijdens een zwangerschap, kunnen nachtmerries oproepen. Daarnaast kan het gebruik van alcohol, drugs of bepaalde medicijnen voor nachtmerries zorgen. 

Psychische problemen kunnen ook leiden tot nachtmerries. Onderzoek toont aan dat mensen met PTSS, schizofrenie of borderline vaker nachtmerries hebben. Dit kan een vicieuze cirkel creëren: de nachtmerries verergeren de psychische klachten, die op hun beurt weer tot meer nachtmerries leiden. Bijvoorbeeld, als je last hebt van PTSS kunnen nachtmerries zorgen dat dit trauma weer naar boven komt drijven. Omdat je telkens herinnerd wordt aan je trauma, kan je hier overdag last van hebben. Nachtmerries zijn dan ook vaak een van de hoofdklachten bij mensen met PTSS. 

Nachtmerriestoornis

Als je regelmatig nachtmerries hebt die je dagelijks leven ernstig verstoren, kan er sprake zijn van een nachtmerriestoornis. Deze stoornis wordt vastgesteld als de nachtmerries niet veroorzaakt worden door alcohol, drugs of psychische klachten, zoals een trauma of persoonlijkheidsstoornis. Een nachtmerriestoornis kan acuut zijn (je hebt er een maand last van) of langdurig (je hebt ze langer dan zes maanden). 

Waarom hebben we nachtmerries? 

Dromen, en dus ook nachtmerries, zijn een belangrijk onderdeel van je mentale herstel. Er is een verband te leggen tussen wat we overdag meemaken en ’s nachts dromen. Je herhaalt tijdens je dromen dingen van de afgelopen dag en je onderbewuste verbindt deze weer aan andere ervaringen toe. Daardoor heb je soms hele levendige of bizarre dromen, en dus ook nachtmerries. 

Wat te doen tegen nachtmerries? 

Je kan een aantal dingen doen om van je nachtmerries af te komen. Zorg in de avond voor voldoende ontspanning. Ga even offline, naar buiten, bewegen of sporten. Zo zorg je ervoor dat je met een positieve stemming naar bed gaat en komen angsten minder snel naar voren. Als je nare dromen aanhouden, kan je proberen een ander einde voor je enge droom te bedenken. Probeer overdag terug te denken aan je nachtmerrie, of schrijf hem op en bedenk een goed einde. Ook helpt het om deze ‘nieuwe droom’ nog een paar keer te herhalen. Als je ’s nachts weer de nachtmerrie hebt, is de kans groot dat hij terugkomt met het nieuwe einde. 

Therapie voor nachtmerries 

Lukt het niet om van je nare dromen af te komen? Een psycholoog kan je hierbij helpen. Samen onderzoeken jullie de oorzaak van je nachtmerries. Vervolgens gaan jullie gericht aan de slag met het aanpakken van je klacht. Hoe de behandeling er precies uit ziet is afhankelijk van de oorzaak van je nachtmerries. Je kan bijvoorbeeld aan de slag gaan met cognitieve gedragstherapie. Wil je weten wat we voor je kunnen betekenen? Plan je gratis adviesgesprek hier of bel vrijblijvend 085 4014 720.

Bronnen

• GGZ standaarden
• Behandelprotocollen.nl