Zo kom je van je slaapverlamming af

Wat is slaapverlamming?

Dit verschijnsel heet slaapverlamming of slaapparalyse. Dit kan je overkomen als je slaapritme in de war raakt. Ons slaapproces bestaat uit verschillende fases, zoals de inslaapfase, lichte slaap en diepe slaap (NREM-slaap) en de droomfase, ook wel de REM-slaap genoemd. Tijdens de REM-slaap, wanneer we dromen, is onze hersenactiviteit bijna net zo hoog als wanneer we wakker zijn. Onze spieren ontspannen, behalve onze oog-, long- en hartspieren. Dit zorgt ervoor dat onze hersenen denken dat we wakker zijn, terwijl ons lichaam nog slaapt. Daarom kunnen we niet bewegen.

Slaapverlamming gebeurt meestal kort voor of na de REM-slaap. Tijden deze momenten kunnen we dingen horen, zien en voelen die er eigenlijk niet zijn. Gelukkig verdwijnt dit meestal na een paar seconden tot enkele minuten. Maar het kan langer lijken vanwege de enge ervaring. Veel mensen worden badend in het zweet wakker en zijn bang om weer in slaap te vallen. Hierdoor slapen ze vaak slecht en zijn ze overdag moe.

Mensen met slaapproblemen hebben meer kans op slaapverlamming. Het gebeurt vaak bij mensen met narcolepsie, het rusteloze benen syndroom (ook wel restless legs syndrom, afgekort RLS) of slaapapneu. Als je last hebt van een paniekstoornis, angst of posttraumatische stressstoornis (PTSS), loop je meer risico op slaapverlamming. Ook een onregelmatig slaappatroon of overmatig alcoholgebruik vergroten de kans erop.

Oorzaak slaapverlamming

Slaapverlamming is een mysterieus verschijnsel waar nog veel over onbekend is. Wat we wel weten, is dat sommige mensen er gevoeliger voor zijn dan anderen. Het komt vaak voor bij mensen die niet genoeg slapen of een onregelmatig slaapritme hebben. Stress kan ook het risico op slaapverlamming vergroten, net als overmatig alcohol- en drugsgebruik. Maar wat interessant is, is dat slaapverlamming eigenlijk een beschermingsmechanisme is van ons lichaam. Tijdens de REM-slaap, waarin we levendige dromen hebben, kunnen we allerlei dingen meemaken, zoals vliegen of achtervolgd worden. Om te voorkomen dat we in het echte leven gaan bewegen en onszelf pijn doen, wordt ons lichaam tijdelijk verlamd.

Slaapverlamming voorkomen

Slaapverlamming kan heel eng zijn, maar het is vrij onschuldig en niet gevaarlijk voor ons. Toch kan het wel voor problemen zorgen. Als je bijvoorbeeld steeds banger wordt om te gaan slapen uit angst, om nog een keer slaapverlamming te ervaren, kan dat leiden tot moeite met slapen. En dat kan behoorlijk stressvol zijn. Als je ’s nachts niet goed slaapt, voel je je overdag vaak heel moe. Dit heeft weer invloed op je dagelijks leven. Wil je van die vervelende slaapverlamming af? Een gezonde levensstijl is de beste manier om er vanaf te komen. Dat betekent voldoende bewegen, gezond eten en het verminderen of vermijden van alcohol en drugs. Een regelmatig slaappatroon is onmisbaar. Sta elke dag op dezelfde tijd op en ga om dezelfde tijd naar bed, zelfs in het weekend. Probeer ook genoeg te slapen, ergens tussen de zes en acht uur per nacht. Zoek ontspanning voordat je gaat slapen. Als je veel piekert kan je proberen om overdag een moment te nemen om je zorgen op te schrijven. Misschien helpt het ook om te mediteren of yoga te doen om te ontspannen.

Omgaan met slaapverlamming

Hoewel een gezonde levensstijl de beste manier is om slaapverlamming te voorkomen, kan het toch gebeuren dat je er soms last van hebt. Gelukkig zijn er ook dingen die je op dat moment zelf kan doen om uit de slaapverlamming te komen:

1. Tijdens een aanval van slaapverlamming kan je lichaam verlamd aanvoelen, maar probeer toch een deel ervan te bewegen. Concentreer je sterk op dat lichaamsdeel en probeer het te bewegen. Soms lukt het om je vingers of tenen te bewegen. Op die manier kan je je lichaam wakker schudden en uit de slaapverlamming komen.
2. Slaapverlamming komt vaker voor bij mensen die op hun rug slapen. Probeer dit zoveel mogelijk te voorkomen door op je zij of op je buik te slapen.
3. Hoe moeilijk het ook is, probeer kalm te blijven tijdens een aanval van slaapverlamming. Richt je op je ademhaling en onthoud dat het vanzelf weer overgaat. Laat het rustig over je heen komen en meestal zal het dan ook sneller voorbijgaan.

Meer hulp nodig?

Heb je vaak last van slaapverlamming? Geen zorgen, een psycholoog kan je helpen. Er zijn verschillende manieren om je te ondersteunen. Bijvoorbeeld met cognitieve gedragstherapie (CGT). Samen met je behandelaar onderzoek je de onderliggende angsten of stressoren die de slaapverlamming veroorzaken. Ook leer je ontspanningstechnieken om stress te verminderen en beter te slapen. De psycholoog geeft je ook advies over slaaphygiëne. Dat zijn de gewoonten en dingen rondom slapen die je helpen om een goede nachtrust te krijgen. Wil je meer informatie over de behandeling van slaapverlamming? Je kan ons bellen op 085 – 4014 720 of een gratis adviesgesprek inplannen met ons verwijsteam.