Recent onderzoek door een Britse universiteit heeft een mogelijke verklaring gevonden: je brein lijkt negatieve ervaringen anders op te slaan dan positieve. Bij neutrale nieuwe ervaringen verwerkt je brein niet alleen de onderwerpen waar jij je aandacht op richt, zoals de mensen die je ontmoet, maar ook de context, dus bijvoorbeeld de omgeving waarin je hen ontmoet. Bij negatieve ervaringen lijkt dit anders te gaan: je brein onthoudt vooral het onderwerp van je aandacht en ‘vergeet’ de context.
Heftige herinneringen zijn zonder context onvoorspelbaar
Zonder context is het moeilijk om een negatieve ervaring een plek te geven. Stel je voor: een slachtoffer van geweld herinnert zich de klappen, niet de plek waar het gebeurde. Het was zo’n heftige ervaring dat het wel in zijn of haar achterhoofd blijft rondspoken, maar omdat het geen (letterlijke) plaats krijgt komt de herinnering op willekeurige momenten op, ook in situaties die er niets mee te maken hebben.
Wij kunnen je helpen
Direct de juiste hulp van een psycholoog die bij jou past
- Gekwalificeerde psychologen
- Al 47.242 mensen geholpen
- Snel en persoonlijk
- Geen wachtlijst
Waarom een soldaat kan schrikken van vuurwerk
Neem het voorbeeld van een soldaat met Post-Traumatisch Stress Syndroom (PTSS). Op missie in oorlogsgebied werd hij geconfronteerd met knallen van bommen en andere wapens. Die geluiden en wat zij veroorzaakten waren zo heftig, dat deze al zijn aandacht vroegen. Hoe de omgeving eruitzag, wat er daarvoor en daarna gebeurde, dat kon hij niet meer in zich opnemen; de intense ervaring van bommen die afgaan en gevaar eisten al zijn concentratie.
De soldaat associeert later knalgeluiden niet met de plek waar hij ze hoorde, want die informatie sloeg hij niet op: het geluid alleen al veroorzaakt enorm veel emoties. Elke knal, bijvoorbeeld van een stuk vuurwerk, brengt een automatische reactie – pas op, gevaar – en de herinnering aan afschuwelijke momenten.
Verdriet of trauma context geven
De bevindingen van dit onderzoek kunnen enorm waardevol zijn voor de behandeling van mensen die lijden aan PTSS, maar wellicht kunnen mensen met ‘gewone’ negatieve ervaringen er ook wat van leren. Als je ooit iets vervelends hebt meegemaakt wat je het liefst zou vergeten – een hele gênante situatie misschien, of een pijnlijk bezoek aan de tandarts – is het misschien juist niet slim om het weg te stoppen. De kans bestaat dat de herinnering dan juist op onverwachte momenten de kop op steekt, ook in situaties die er niet echt mee te maken hebben.
Een beter idee is dan om de herinnering bewust naar voren te halen. Misschien kan je proberen de omgeving te herinneren, wie er bij waren, wat er vooraf gebeurde en wat daarna. Als je die vervelende herinnering een context geeft, blijft deze hopelijk waar hij hoort: in het verleden. Je verdriet, schaamte of angst letterlijk ‘een plek geven’ dus.
Belangrijk: bij hele heftige trauma’s kan het zijn dat je overweldigd wordt door de emoties die bij het ophalen van de herinnering komen kijken. Als je vermoedt dat er hele intense emoties bij je meespelen – misschien zelfs een trauma – raden wij aan dat je hulp zoekt bij een professional zoals een gespecialiseerde psycholoog. Die kan jou helpen de nare herinnering een plek te geven.
Bron onderzoek: sciencedaily.com
