Makkelijk voor de een, uitdaging voor de ander
Sommige mensen hebben er totaal geen moeite mee: collega’s die ‘nee’ zeggen tegen een extra opdracht omdat ze te weinig tijd hebben, een vriendin die heel makkelijk een voorstel om vrijdagavond drankjes te doen afslaat omdat ze geen zin heeft. Ze gooien de ‘nee’s’ eruit alsof ze gewoon van hun tong glijden. Een schuldgevoel lijkt nergens te bekennen. Maar voor heel veel mensen is ‘nee’ o zo moeilijk om uit te spreken.
Hoe moet ik ‘nee’ zeggen?
Om in die overvolle dagen soms een rustmomentje te hebben, is het nodig om keuzes te maken. Waar kom ik écht niet onderuit? Wat vind ik belangrijk en wil ik heel graag doen? En wanneer wil ik iets eigenlijk het liefste weigeren? Zo krijg je voor jezelf helder waarbij je als eerst kan oefenen met ‘nee’ zeggen. Een paar tips om makkelijker ‘nee’ te leren zeggen:
Wij kunnen je helpen
Direct de juiste hulp van een psycholoog die bij jou past
- Gekwalificeerde psychologen
- Al 47.242 mensen geholpen
- Snel en persoonlijk
- Geen wachtlijst
Tip 1: klein beginnen
Vind je het spannend om ‘nee’ te zeggen? Begin bijvoorbeeld met ‘nee’ zeggen tegen kleine, relatief onbelangrijke vragen of tegen mensen waar je toch weinig mee te maken hebt. Dat voelt als ‘minder risico’ en zo ontdek je dat anderen je er niet minder leuk om vinden. Sterker nog: over het algemeen worden duidelijke wensen en grenzen juist gewaardeerd. Des te meer betekent het als je wél ‘ja’ zegt.
Tip 2: hou het kort
Hoe korter je het houdt, hoe minder weerwoord. Alles wat je goedbedoeld uitlegt of als argument geeft, geeft de ander ruimte om ertegenin te gaan. Op ‘Nee, ik heb geen tijd’ kun je ‘Het kost maar een paar minuten. Je zou me er heel erg mee helpen’ terugverwachten. En zo doe je toch al snel iets wat je eigenlijk niet wilt. Hou het dus bij een simpel ‘Nee’ of ‘Nee, ik kan niet’. Als dat te hard overkomt, kies dan voor vaag: ‘Leuk idee, maar het gaat me niet lukken’ of ‘Bedankt voor je uitnodiging, maar ik heb al iets staan’. De ander hoeft niet te weten dat je agenda geblokt is voor me-time bijvoorbeeld.
Tip 3: focus op de voordelen
‘Nee’ zeggen vergt vaak wat lef. En soms is een ‘ja’ er zelfs al uit voordat je er überhaupt over hebt nagedacht. Is het je gelukt iets te weigeren? Dan kan je trots op jezelf zijn. You did it! Nu is het de kunst niet te gaan twijfelen aan je beslissing. Focus je op het positieve: tijd voor waar jij zin in hebt. En je bent voor jezelf opgekomen. ‘Nee’ zeggen ís ook dealen met een schuldgevoel, spijt, de angst voor afwijzing of om iets (leuks) te missen.
Hoe zeg je op een nette manier ‘nee’ op je werk?
Ook op je werk zijn er tal van manieren om iets netjes te weigeren. Sommige taken kom je natuurlijk niet onderuit, dat hoort nou eenmaal bij je functie. Maar collega’s kunnen ook nét iets te vaak gebruik maken van je behulpzaamheid. Ze maken van hun probleem jouw probleem. Hoe geef je dan je grenzen aan? Een paar slimme manieren:
- Uitstellen: ‘Ik kan je nu niet helpen, maar ik kan het wel volgende week doen?’ of ‘Ik kan je nu niet helpen, maar vraag het in de toekomst gerust nog eens’.
- Doorverwijzen: ‘Ik kan je niet helpen, maar [deze persoon/deze bron] kan dat misschien wel.’
- Een consequentie geven of compromis maken: ‘Ik kan dat wel doen, maar dan heb ik geen tijd voor…/doe jij…’.
Waarom ‘nee’ zeggen zo moeilijk is
Er zijn verschillende redenen waarom mensen geen ‘nee’ durven te zeggen. Op de korte termijn is ‘nee’ zeggen spannender. Iets toch doen, is eigenlijk de makkelijkste weg. Je hebt geen last van een schuldgevoel en stelt de ander tevreden. Want wij mensen zijn nou eenmaal sociale wezens. De meesten van ons willen anderen ook graag helpen, nuttig en gezellig zijn. Ook kan het zijn dat je een beetje een twijfelaar bent: je weet nog niet zeker of je zin hebt in dat feestje vrijdag. Of je weet niet of je die collega wel geld wil uitlenen. Je kan niet goed op het moment beslissen wat je ervan vindt, dus zeg je maar ‘ja’. Om later te balen dat je hebt toegezegd, want voor je gevoel kan je dan niet meer terug. Tot slot heb je misschien een lijst aan tegenargumenten om ‘nee’ te zeggen in je hoofd: ‘maar dat kan ik echt niet maken’ of ‘maar het komt niet goed zonder mijn hulp’. Dat is meestal vanuit een groot verantwoordelijkheidsgevoel. Laat dat wat meer los, want op de lange termijn ligt uitputting op de loer als je geen grenzen stelt.
Waarom goed ‘nee’ kunnen zeggen zo belangrijk is
Je kan simpelweg niet op álles ‘ja’ zeggen, daar loop je op leeg. Eigenlijk betekent ‘ja’ zeggen tegen het een ook dat je geen tijd en energie hebt voor iets anders. Als je altijd met iedereen rekening houdt, kom je nooit tot rust. Door bewust te kiezen wat je wel en niet doet, hou je focus op belangrijke dingen. Zo blijf je in balans. Als je het ‘nee’ zeggen onder de knie hebt, heb je een krachtig wapen in handen dat je beschermt tegen stress en onprettige situaties, tegen tijdgebrek en te veel werk op je bureau. Met meer ruimte voor jezelf – om te ontspannen – kun je overspanning of een burn-out voorkomen. Durf dus ‘nee’ te zeggen. Als je het eens probeert, zal je zien dat de gevolgen veel minder ernstig zijn dan je dacht. Je bent niemand iets verplicht, dus hou vriendelijk vol. En één geruststelling: oefening baart kunst.
