Ondanks dat dit zoveel gebeurt en werkgevers verplicht zijn hun werknemers te beschermen tegen agressie en geweld, heeft de helft van de bedrijven geen plan van aanpak rondom pesten. Sterker nog, soms doen leidinggevende hier zelfs aan mee.
Negativiteit op het werk
Neem Karel (45 jaar), hij werkt inmiddels vijf jaar voor een groot promotiebedrijf. Zijn afdeling is met 15 man verantwoordelijk voor de promotie van een bekend merk schoenen. Iedere dag moeten zij met elkaar overleggen wie wat gaat doen, hoe het staat met de huidige projecten en wat er in de planning staat.
Wij kunnen je helpen
Direct de juiste hulp van een psycholoog die bij jou past
- Gekwalificeerde psychologen
- Al 47.242 mensen geholpen
- Snel en persoonlijk
- Geen wachtlijst
Al sinds Karel hier werkt, merkt hij dat zijn initiatieven niet altijd positief ontvangen worden. Er werd commentaar geleverd op de planning, de inhoud en zijn manier van presenteren. Karel ging beter zijn best doen, maar na een aantal erg negatieve besprekingen werd hij steeds onzekerder en nam ook minder initiatief om projecten op te starten.
Voor het blok gezet
Regelmatig werd hij in vergaderingen voor het blok gezet: “Karel, jij hebt zeker vandaag niets in te brengen?” zeiden zijn collega’s dan lachend. Soms zei hij dat hij wel wat had in te brengen, maar dan werd er overheen gepraat. Soms zei hij hard: “Nee, dat klopt” en dan werd hij nagepraat en uitgelachen. Inmiddels stamelt Karel altijd maar een beetje en gaat hij met steeds meer tegenzin naar zijn werk. Tijdens de lunch werkt hij door, om zijn collega’s te ontlopen.
Zijn vrouw Roos merkt dat haar man steeds chagrijniger thuiskomt en dat hij dan ook weinig kan hebben van de kinderen. Ze maakt zich zorgen, maar als ze dit naar hem uitspreekt wordt hij boos en zegt hij dat ze zich er niet mee moet bemoeien.
Niks is goed
Karel is slachtoffer van pesterij op het werk, net als 300.000 anderen in Nederland. Wat veel voorkomt bij pesten op het werk is het sociaal isoleren van mensen.
Je wordt niet uitgenodigd op de borrel, je bent niet op de hoogte van een verandering op de werkvloer en je bent als enige niet uitgenodigd op het feestje van de afdeling. Als dit bespreekbaar wordt gemaakt, worden er vaak excuses gemaakt in de richting van: “Helemaal vergeten, je denkt toch niet dat we dat expres doen?”. Hierbij voelt het slachtoffer zich bijkans nog schuldig over het aankaarten ervan. Verder wordt het werknemers vaak zo moeilijk mogelijk gemaakt, zoals bij Karel.
Hij kan het niet goed doen, want alles wat hij doet wordt afgekraakt. Soms wordt er ook openlijk gepest, waarbij iemand bijvoorbeeld belachelijk wordt gemaakt om wat hij doet, zegt of hoe hij eruit ziet. Tot slot is er soms sprake van dreiging en uiting van lichamelijk geweld. Het pesten wordt vaak erger naar mate het meer wordt geaccepteerd.
Gevolgen van pesten
Er zijn vele gevolgen hiervan mogelijk. Hieronder de 5 meest ervaren gevolgen van pesten op het werk:
1. Depressie
Mensen worden somber en nemen deze negatieve gevoelens ook mee naar huis. Denk aan Karel die thuis chagrijnig is, boos wordt op zijn vrouw en kinderen en dus ook steeds minder hiervan kan genieten.
De weekenden zijn maar kort en zondag beginnen de somberheidsklachten weer op te spelen, want morgen moet hij weer naar het werk. De energie zakt weg, men kan minder genieten en dit komt soms uit op een depressie die zelfs kan leiden tot zelfmoord.
2. Angst
Er ontstaat vaak angst voor nieuwe pesterijen. Deze angst speelt op het werk, maar ook al voordat men er heen gaat. Wat staat me vandaag weer te wachten? Deze angstklachten kunnen leiden tot allerlei problemen in het dagelijks leven. Vaak worden deze klachten ook meegenomen naar een nieuwe baan.
Iemand die heel angstig is om gepest te worden, gaat zich vaak sociaal onhandig gedragen, wat de kans weer vergroot dat iemand buiten de groep valt, ook bij een nieuwe groep.
3. Post traumatische stressstoornis
Voor sommige mensen is het pesten dusdanig traumatiserend, dat zij last krijgen van een posttraumatische stressstoornis, wat ook voorkomt na het meemaken van bijvoorbeeld een ongeluk of overval. Zij hebben ernstige stressklachten, kunnen niet slapen, dromen over het pesten en kunnen zich slecht concentreren.
4. Niet (durven) presteren
Het presteren wordt moeilijker als er constant negatieve opmerkingen gegeven worden. Men wordt onzekerder en gaat zijn werk minder goed doen. Ook kan het zo zijn dat je minder initiatieven gaat nemen, omdat je jezelf zoveel mogelijk buiten schot wilt plaatsen. Karel kreeg ook het gevoel dat hij slecht in zijn werk was door het gepest van zijn collega’s. Geen nieuwe projecten presenteren lijkt dan een manier om minder kritiek te krijgen.
5. Passiviteit
Veel mensen willen niet meer naar het werk als ze gepest worden. Ze blijven liever thuis en als ze op het werk zijn, krijgen ze niets uit handen. Ze kunnen zich slecht concentreren, hebben het gevoel het toch niet goed te doen en doen daarom maar liever niets. Dit leidt tot ziekteverzuim of soms ontslag.
Wat kan je er aan doen?
Kortom, pesten op het werk is een groot probleem met ernstige gevolgen. Niet alleen voor degene die gepest wordt, maar ook voor de omgeving en uiteindelijk ook de werkgever en het bedrijf. In de volgende blog lees je wie er de meeste kans lopen om slachtoffer te worden van pesterijen op het werk en wat je er aan kunt doen.
© 2014 Psychologen Nederland
