Kan je uitleggen waarom jonge vrouwen meer last van angst en depressieve klachten hebben dan jonge mannen?
Jongma: ‘Vrouwen “durven” eerder aan de bel te trekken als het minder gaat. Meisjes ervaren meer druk om te presteren. Ze stellen hoge eisen aan zichzelf, waar jongens deze hoge eisen vooral aan de mensen in hun omgeving stellen. En zoals verschillende onderzoekers ook zeggen, zijn sociale contacten voor vrouwen nog belangrijker. Het zou kunnen dat het gebruik van social media tijdens de lockdown is toegenomen, wat een grotere invloed kan hebben op jonge vrouwen. De leeftijd van 15 tot 24 jaar is erg kwetsbaar. Hormonale veranderingen, beginnende relaties, etc. Allemaal zaken die effect hebben op zelfvertrouwen en zelfbeeld. Misschien heeft social distancing (weinig persoonlijk contact tijdens de lockdowns) bij deze doelgroep extra gevolgen omdat ze minder bevestiging en sociale steun krijgen.’
Heb je een idee waarom huisartsen vaker medicatie voorschrijven aan jonge vrouwen?
‘De wachtlijsten in de ggz zullen ermee te maken hebben, maar mensen willen vaak ook een makkelijke oplossing. Kijken naar jezelf, nadenken en onderzoeken wat je misschien zelf kan veranderen aan je situatie is lastiger. Ik vind het heel erg dat er meer naar medicatie wordt gegrepen. Jongeren lijken steeds minder weerbaar. Er is ook weinig tegenslag in Nederland, dus kan je er weinig mee oefenen. Ook “curlingouders” staan erom bekend de hobbels die hun kinderen onderweg tegenkomen alvast weg te vegen. Maar de lockdown en nu de inflatie hebben wél grote invloed en kan je zien als tegenslag.’
Wat is belangrijk voor jonge mensen die angstklachten of depressieve gevoelens ervaren; welke stappen kan je dan het beste zetten?
‘Belangrijk is je klachten serieus nemen en bespreken met de mensen om je heen. Het maakt al een groot verschil als een leeftijdsgenoot je probleem herkent en accepteert. Als een ander tegen ongeveer dezelfde dingen aanloopt, voelen we ons minder alleen. Het lukt dan vaak al om de angst of dat sombere gevoel niet op te blazen. Maar er is wel moed voor nodig om je kwetsbaar op te stellen. Angst is niet gevaarlijk, je hoeft het niet op te lossen. Ook al ben je bang, kan je iets wél doen en daar trots op zijn, wat de uitkomst ook is. Bij depressieve gevoelens is het erg belangrijk om genoeg te bewegen. Bijvoorbeeld wandelen (een beetje stevig doorwandelen mag wel) of een stuk fietsen vermindert stress. Wat ook helpt, is bijhouden van happy notes: schrijf aan het eind van de dag drie dingen op van die dag waar je trots, tevreden of dankbaar voor bent. Zo sta je even stil bij wat er goed is gegaan. En dat wat we aandacht geven GROEIT!’
*Deze cijfers komen uit de twee aangehaalde onderzoeken:
- Nederlands Instituut voor Onderzoek van de Gezondheidszorg (Nivel) deed onderzoek naar hoe vaak huisartsen geneesmiddelen voorschrijven tegen angst en depressie aan jongeren in de leeftijdsgroep 15 tot en met 24 jaar.
- Het rapport Health Behaviour in School-aged Children werd woensdag gepresenteerd. Hierin staan de resultaten van twintig jaar onderzoek naar het welzijn en de gezondheid van Nederlandse jongeren tussen de 11 en 16 jaar. Elke vier jaar komen de Universiteit Utrecht, het Trimbos-instituut en het Sociaal en Cultureel Planbureau met nieuwe resultaten.
