Gewoontes
Gewoontes hebben we nodig om structuur aan te brengen in ons leven en een stukje veiligheid en voorspelbaarheid te creëren. Ik merk bijvoorbeeld aan mezelf dat ik vaak op dezelfde plek ga zitten als ik een cursus volg. Dit geeft een vertrouwd gevoel. Ik raak er bijna van in de war als ik opeens ergens moet gaan zitten, het voelt niet vertrouwd en de voorspelbaarheid is opeens weg. Ook moet ik ’s avonds voordat ik ga slapen altijd lezen. Ik heb mezelf wijs gemaakt dat ik anders niet kan slapen. Van beide heb ik niet echt last, het beperkt mij niet in mijn dagelijks functioneren.
Beperkend
In mijn praktijk zie ik regelmatig cliënten met dwangklachten. Vaak gaat het om dwanghandelingen oftewel rituelen of gewoontes die dwangmatig zijn geworden en voortkomen uit angst. Bijvoorbeeld angst om besmet te worden met een ziekte of om anderen te besmetten omdat jij je handen niet goed gewassen hebt. Of angst dat het huis in brand vliegt omdat je vergeten bent het gas uit te draaien. Iets wat deze cliënten overeenkomen, is dat het hen allemaal belemmert in hun dagelijks leven. Dit is dan ook het grote verschil tussen een ‘gekke gewoonte’ en ‘dwang’. Je kunt dan spreken van een dwangstoornis, oftewel OCD (Obsessief Compulsieve Stoornis).
Wij kunnen je helpen
Direct de juiste hulp van een psycholoog die bij jou past
- Gekwalificeerde psychologen
- Al 47.242 mensen geholpen
- Snel en persoonlijk
- Geen wachtlijst
Angst
Zoals gezegd, komt dwang meestal voort uit een bepaalde angst. Door de dwanghandeling zal de angst even zakken, maar uiteindelijk versterkt het de angst alleen maar. Misschien ken je het programma “Levenslang met dwang” op RTL5. Hierin was bij de kandidaten te zien dat de dwang vaak hun hele leven had overgenomen en dat de angst steeds verder toenam. Sommigen waren niet meer in staat om te werken of kwamen nog maar nauwelijks buiten. Voor anderen heeft de dwang minder impact, maar is het evengoed beperkend.
Feiten
Van alle volwassen Nederlanders krijgt bijna 1% ergens in z’n leven een dwangstoornis. Elk jaar krijgt 0,5% een dwangstoornis voor het eerst. Of je man bent of vrouw maakt eigenlijk niet uit: de dwangstoornis komt bij Nederlandse mannen en vrouwen ongeveer even vaak voor.
Behandeling
Een dwangstoornis wordt meestal behandeld via cognitieve gedragstherapie. In de behandeling leer je om je angsten te verdragen door bijvoorbeeld je ritueel uit te stellen. Dit wordt responspreventie genoemd, het verhinderen van het uitvoeren van de dwanghandeling. Het ondergaan van de angstwekkende situatie noemen we exposure in vivo. Dit stuk gedragstherapie wordt gecombineerd met het leren uitdagen van de gedachten die bij de handelingen komen kijken. Je leert in therapie om kritisch naar je eigen gedachten te kijken en deze te veranderen in meer helpende gedachten.
Geen paniek
Geen paniek als je nu denkt dat je misschien een dwangstoornis hebt. Zolang jouw rituelen je niet in je dagelijks functioneren belemmeren en jij en je omgeving er weinig last van hebben, is er weinig aan de hand. Pas als je merkt dat rituelen je in de weg gaan zitten, ze je veel tijd kosten en dat er veel angst bij komt kijken, kan het verstandig zijn eens contact op te nemen met een psycholoog.
© 2019 Delicia Takes – Psycholoog Hoorn
