In het voetspoor van Ghandi… Over de streep

Als ik de groep rondkijk zie ik jonge gezichten, kinderen die hier in alle vroegte de bus in gestapt zijn met allemaal hun eigen verhaal. Buiten is het minstens -10° en binnen is het onder de felle lampen van Studio Aalsmeer een stuk beter. Helemaal ‘blanco’ zijn de kinderen niet, zoals in de eerste serie van vorig jaar. Er is veel publiciteit geweest rond het Challenge Day-programma en de serie ‘Over de Streep’ is op ‘NPO3’ ook te bekijken.

Het zelf ervaren van een Challenge Day is ondanks deze voorkennis een unieke ervaring, die  ik zelf aan den lijve heb ondervonden. Ik heb namelijk de eer om als psycholoog verbonden te zijn aan de serie dit jaar.

‘Ja, en, wat had die ‘dude’ dan te melden?’

Op het moment van het introduceren van Ghandi zijn de meeste kinderen naar mijn gevoel precies over het omslagpunt heen van ‘wat heb ik nou aan mijn broek hangen’ tot ‘dit kan wel eens heel interessant zijn!’ Een enkeling zit nog met zijn armen over elkaar, met een blik van ‘Ja, en, wat had die ‘dude’ dan te melden?’ en intussen merk je dat deze enkeling intussen bijna stiekem toch luistert en de informatie in zich opneemt.

‘Iedereen telt, iedereen is belangrijk, jij ook’ 

Dit is de liefdevolle boodschap van de dag. Deze boodschap maakt, dat kinderen een kans krijgen om op deze dag meer van zichzelf te laten zien en zich te verbinden met anderen. Want we lijken meer op elkaar dan we denken. De meesten zitten op het puntje van hun klapstoel om niets te hoeven missen.

‘Adults are people, too’

Aan de introductie van Ghandi, een belangrijke inspirator van Challenge Day, is al heel wat voorafgegaan: we hebben elkaar vanochtend onder andere onze ‘best AND worst dance moves’ laten zien, rug aan rug gedanst en ons overgegeven aan een meedogenloze stoelendans. Ik heb het hier over de kinderen èn hun leraren…‘they are people too!’ aldus de leaders.

‘Be the change you wish to see’ is een belangrijke boodschap van Ghandi. In 1982 kwam de film ‘Ghandi’ uit, ik was toen zelf 15 jaar. Ik herinner me dat ik deze film in de bioscoop zag en diep onder de indruk was. Maar ik zag toen geen praktische mogelijkheden. De boodschap van liefde werd in de tijdsgeest en ook in mijn eigen leven naar de achtergrond verdrongen.

De jaren ’80 en ’90 waren voor mij vooral jaren waarin ik als jongere en jongvolwassene door gebeurtenissen in mijn leven mijn veiligheid trachtte te vinden door wie ik ècht was te verbergen en me te wapenen door een stoere buitenkant.

‘Laat je niet kennen’ was het wereldbeeld waarin ik groot werd

‘Kom voor jezelf op, zorg dat je goede resultaten haalt, zorg voor financiële onafhankelijkheid, vecht terug, laat je niet kisten als er iets ergs gebeurt, laat je niet kennen’ dat waren de boodschappen die ik meekreeg en mezelf leerde herhalen als ‘de waarheid’. Een heel ander wereldbeeld, een ‘vechtmodel’ waarin ik jarenlang verstrikt ben geweest totdat ik zelf de moed opvatte om te durven ‘ontwapenen’ en weer vanuit liefde te leven en te werken. Zeker niet als heilige, maar als mens, met tekortkomingen en fouten. Ik ben de mensen die me echt zijn blijven ‘zien’ voor wie ik was, en die mij geholpen hebben mijn hart weer te openen, hiervoor dankbaar.

Voor het eerst horen zíj nu over Ghandi

Ik kijk de kring rond, allemaal jonge mensen van rond de 15 jaar, die vandaag een unieke kans krijgen om de moed te vinden om te laten zien wat er achter hun masker zit, en de kans krijgen om elkaar te steunen in wat ze hebben meegemaakt. Voor het eerst horen zíj nu over Ghandi.

Ik zie hoe zij zich, net als ik toen en nu, laten raken. Ik maak mee hoe zij hun eerste stappen maken in het delen en elkaar steunen. Ik vind ze geweldig, allemaal. Ze maken mee wat het is om te geven en te ontvangen tegelijk door het geschenk van het naar elkaar luisteren. Deze ervaring wordt hen nooit meer afgenomen. En dat niet alleen: mijn verwachting is dat er op deze dag een zaadje geplant is voor meer begrip en onderlinge steun. Ik zie Ghandi in uitvoering.

© 2012 Psychologen Nederland