Hoe overleef je een nachtdienst?

NIEUWS VAN DE WEEK

NU.nl: Gezondheidsraad adviseert zo min mogelijk nachtdiensten te draaien

Details: Nachtdiensten zijn ongezond. De gezondheidsraad adviseert om zo min mogelijk nachtwerk te doen.

Psyned Redactie: Heb jij ervaring met nachtdiensten?

Aerjen: Jazeker, ik heb vroeger fabriekswerk gedaan en ik moest dan tijdens ploegendienst ook wel eens ’s nachts werken. Daarnaast heb ik lang gewerkt als theatertechnicus en dan ben je standaard vaak pas om 3 uur ’s nachts thuis.

PR: Blijkbaar hebben mensen die nachtdiensten draaien anderhalf tot twee keer zo vaak last van slaapproblemen. Dat moet ook zijn uitwerking hebben op de psyche.

Aerjen: Als je veel ’s nachts werkt wordt in bepaalde mate de slaap aangetast. Vaak gaat daardoor je concentratievermogen omlaag, je wordt prikkelbaarder en uiteindelijk kun je er zelfs depressieve klachten van krijgen. Mensen met slaaptekort hebben daarnaast de neiging om vetter te eten, en dat heeft weer effect op je gezondheid.

PR: De Gezondheidsraad vind dat we daarom maar wat minder vaak ’s nachts moeten werken. Zou jij dat ook aan cliënten in je praktijk adviseren?

Aerjen: Ik denk dat het voor veel mensen niet reëel is om te stoppen met nachtdiensten. Mensen die bijvoorbeeld in ploegendiensten werken hebben vaak weinig invloed op hun werkschema. En je zult altijd beroepen blijven houden waarbij men ’s nachts moet werken, zoals agenten en zorgpersoneel.

PR: Maar hoe kom je dan het beste uit een nachtdienst?

Aerjen: Als werkgever kun je met een paar kleine dingen al een groot verschil maken. Allereerst kunnen nachtdiensten het best voorwaarts roteren. Dat betekent dat je het schema ochtenddienst-dagdienst-avonddienst-nachtdienst aanhoudt. Daar kunnen we ons namelijk beter aan aanpassen dan wanneer we dagdienst-ochtenddienst-nachtdienst-avonddienst zouden doen.

PR: Dat klinkt logisch inderdaad, zijn er meer dingen die een werkgever kan doen?

Aerjen: Het is belangrijk om werknemers te stimuleren in onderdelen van gezond gedrag. Zorg voor makkelijk toegankelijke alternatieven en bouw een extra handeling in voor ongezonde dingen. Je hoeft het niet te verbieden, maar kan de ongezonde dingen bijvoorbeeld ook gewoon in het keukenkastje leggen in plaats van op het aanrecht.

PR: En wat kunnen we er zelf aan doen?

Aerjen: Het helpt om voor je nachtdienst nog een dutje te doen. Anderhalf uur schijnt de perfecte tijd te zijn. Daarnaast kun je maar beter zo min mogelijk koffie drinken. Cafeïne kan namelijk ook doorwerken als je al thuis in bed ligt. En het klinkt misschien gek, maar na je nachtdienst moet je proberen zoveel mogelijk zonlicht te vermijden. Zet bijvoorbeeld een zonnebril op en zorg voor verduisterende gordijnen in je slaapkamer. Je biologische klok wordt heel erg beïnvloed door daglicht, want daglicht heeft invloed op de aanmaak van het slaaphormoon melatonine.

PR: En helpt het om tijdens het werk af en toe een dutje te doen?

Aerjen: Dat wordt soms geadviseerd, maar je loopt het risico dat je in een verkeerde slaapfase wakker wordt. Soms voel je je na een dutje namelijk nog slechter. Dat heeft te maken met je diepe slaap. Als je op dat moment wakker wordt, dan is het veel onprettiger dan wanneer je in lichte slaap wakker wordt.

© 2017 Psychologen Nederland