De magie van EMDR

Wanneer krijg je EMDR-therapie?

Eye Movement Desensitization and Reprocessing, afgekort tot EMDR, is een therapie voor mensen die last blijven houden van de gevolgen van een schokkende emotionele traumatische ervaring, zoals na een ongeval, geweld of ernstige (psychische) kwetsing. Maar ook minder heftige nare ervaringen, zoals pesterijen, conflicten, of het gevoel onredelijk behandeld te zijn kunnen nog jarenlang een negatief effect hebben op hoe je je voelt in bepaalde situaties.

Het gaat om situaties die emoties oproepen (boosheid, angst, onzekerheid of verdriet) die niet passen bij de situatie. Zoals bijvoorbeeld een paniekaanval krijgen door de geur van alcohol (omdat de dader tijdens de traumatische gebeurtenis ook naar alcohol rook), of heftige spanningsklachten ervaren, wanneer je een bepaalde naam hoort (omdat de naam verbonden is aan een nare ervaring). Ook nachtmerries en last hebben van levensechte nare beelden (flashbacks) zijn nogal eens het gevolg van een traumatische ervaring.

Triggers

Dat mensen na een traumatische ervaring klachten kunnen krijgen komt omdat de traumatische ervaring niet goed verwerkt is. De traumatische ervaring zit als het ware verstopt achter een deurtje en mensen doen vaak erg hun best om het deurtje dicht te houden. Ze willen liever niet herinnerd worden aan de nare ervaring, omdat het te pijnlijk is.

Dat lukt niet altijd. Bij bepaalde ’triggers’, zoals een geluid, een bepaalde geur of iets anders dat doet denken aan de traumatische ervaring, kan het deurtje even open gaan, wat heftige emoties zoals angst, paniek, boosheid of verdriet tot gevolg kan hebben. Een emotie die past bij de oorspronkelijke traumatische ervaring, maar niet bij de huidige situatie. Dus een onschuldig geluid kan bijvoorbeeld door het trauma angst veroorzaken.

Maar het deurtje kan ook spontaan open gaan, zoals bij nachtmerries of levensechte flashbacks, wat meestal als heel beangstigend wordt ervaren. Gelukkig helpt EMDR meestal heel goed om de klachten als gevolg van de traumatische ervaring te behandelen.

Hoe gaat EMDR-therapie in zijn werk?

Tijdens de EMDR wordt de cliënt gevraagd het meest heftige beeld van de gebeurtenis in gedachten te nemen en gelijktijdig met de ogen de vingers van de therapeut (twee vingers van rechterarm maken horizontale beweging) te volgen (kan ook met ‘piepjes’). Het ‘deurtje’ waarachter de traumatische gebeurtenis verborgen zit gaat als het ware open en de verwerking van het trauma komt op gang.

Door de oogbewegingen en het gelijktijdig kijken naar het meest heftige beeld, worden beide hersenhelften gestimuleerd en wordt de traumatische ervaring gekoppeld aan allerlei andere informatie die in het geheugen aanwezig is. Dus ook aan informatie over veiligheid. Dit heeft tot gevolg dat de oorspronkelijke ’triggers’ niet meer ’triggeren’, waardoor de klachten verdwijnen. Dus een bepaald geluid dat eerst paniek veroorzaakte, wordt dan niet meer als ‘gevaarlijk’ gezien en veroorzaakt dus ook geen paniekreactie meer.

Kijken naar je eigen film

Tijdens een EMDR behandeling kijkt de cliënt als het ware naar zijn of haar eigen film. Dit is uiteraard emotioneel heel zwaar, omdat de beelden vaak heftig zijn. De beelden komen meestal spontaan naar voren. Het is alsof de hersenen een film laten zien, alhoewel de beelden vaak niet in chronologische volgorde worden getoond, er sprongen in de tijd kunnen plaatsvinden en er ook beelden door elkaar heen kunnen lopen. Vaak worden ook allerlei details zichtbaar, zoals het patroon van het behang, of de kleur van de gordijnen.

Ook reageert het lichaam op de film. Cliënten voelen vaak spanning in de nek, rug, keel of buik. Er kan een druk in het hoofd ontstaan, wat zich ook weer kan verplaatsen of opeens weer verdwijnt. Tijdens de sessies verplaatst de spanning meestal naar andere delen van het lichaam. Ook de hoeveelheid ervaren spanning varieert van heel gespannen naar ontspanning. Tintelingen in de vingers of in de benen komen ook nogal eens voor.

Daarnaast komt het regelmatig voor dat er een herbeleving van lichamelijke sensaties plaatsvindt. Zo kunnen cliënten zich opeens misselijk voelen, als dat tijdens de oorspronkelijke traumatische gebeurtenis ook het geval was.

Reflectie

Na de verwerking van de beelden, komen er tijdens de EMDR behandeling dikwijls allerlei gedachten naar voren, die meestal te maken hebben met reflectie. Er komen vragen naar voren over ‘het waarom’ of die te maken hebben met een schuldvraag. Vervolgens komt de cliënt meestal spontaan tot nieuwe meer reële inzichten. Verbanden tussen de traumatische ervaring en aspecten in het hier en nu worden duidelijk. Uitspraken als “Nu snap ik waarom ik zo’n hekel heb aan…….” hoor ik dan ook regelmatig. Dit werkt meestal heel bevrijdend.

Op een gegeven moment gebeurt er niets meer. De film is afgelopen, het is vaak lastig om de oorspronkelijke heftige beelden op te roepen, allerlei vragen zijn beantwoord en het lichaam is ontspannen. De EMDR kan worden afgerond.

Als de EMDR behandelingen achter de rug zijn, voelt dat meestal heel bevrijdend. Cliënten geven vrijwel altijd aan dat het voelt alsof ze bevrijd zijn van een last waar ze dikwijls jarenlang mee rondgelopen hebben. De focus kan weer op de toekomst worden gericht.

Bijzondere ervaring

Vrijwel iedere week behandel ik cliënten met EMDR. Het is steeds weer een bijzondere ervaring om mee te maken. Het is alsof ik samen met de cliënt naar een heftige film ga kijken. Mijn taak daarbij is vooral om voor de cliënt te zorgen. Ik zorg ervoor dat het de cliënt lukt om naar de film te kijken, dus dat het kijken naar de film nooit zwaarder wordt dan de cliënt aan kan. Het is emotioneel zwaar, maar ook heel dankbaar, omdat het de cliënt meestal heel veel oplevert.

Steeds weer is het een hele bijzondere ervaring om mee te maken dat mijn cliënt bereid is een deur te openen die hij of zij liever dicht wil houden, om samen met mij naar een meestal hele nare heftige film te gaan kijken. Iedere keer weer heb ik een diepe bewondering voor de moed die mijn cliënten hebben om dit te doen.

EMDR behadeling

Heeft een nare ervaring invloed op hoe je je dagelijks voelt en wil je weten of EMDR jou kan helpen? Neem dan contact op met ons verwijsteam. Dit doe je door 085 – 4014 720 te bellen of plan een gratis adviesgesprek.