Wat te doen bij ziekteverzuim

Het ziekteverzuim in Nederland is ongeveer 4,6% (gemiddelde 2021). Dat betekent dat er van elke duizend werkdagen 46 dagen worden verzuimd vanwege ziekte. Vroeg of laat krijg je als werkgever dus te maken met ziekteverzuim. Bij grote bedrijven ligt dit verzuimgemiddelde hoger dan bij kleine bedrijven. Maar door het toenemend ziekteverzuim, staan juist kleinere bedrijven meer onder druk. Zeker als het gaat om langdurig verzuim (verzuim van zes weken of langer). Want behalve griep en corona zijn psychische klachten steeds vaker de oorzaak van verzuim. En dat creëert een domino-effect: als langdurend psychisch verzuim toeneemt, ligt er meer druk op minder werknemers. Het is dus belangrijk om als werkgever te weten wat je verplichtingen zijn, hoe je je werknemer kan helpen én wat je kan doen om te voorkomen dat je medewerker lang uitvalt.

Laatste update: 3 november 2022

Wat is psychisch verzuim?

Psychisch verzuim is langdurig of regelmatig ziekteverzuim om psychische redenen. Hieronder vallen problemen als stress, overspannenheid, burn-out, depressie en angstklachten. Uit onderzoek van de World Health Organization blijkt dat één op de vijf werkenden last heeft van werkgerelateerde psychische problemen. Psychisch verzuim neemt dan ook al langere tijd geleidelijk toe: het aantal verzuimdagen door psychische klachten ligt in 2022 zo’n 12% hoger dan in 2019, voor de pandemie. En psychische klachten zijn een belangrijke veroorzaker van langdurig verzuim: ruim een derde van het langdurend verzuim heeft een psychische achtergrond. Bovendien duurt het tegenwoordig bij werknemers die verzuimen met psychische klachten steeds langer voordat ze weer aan het werk zijn. Een werknemer met een burn-out ben je nu bijvoorbeeld gemiddeld 290 dagen kwijt.

Trend in werkdruk, emotionele belasting en burn-outklachten.
Bron: Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden 2021 door TNO & CBS.

Stress-gerelateerd verzuim

Arbodiensten zagen het afgelopen jaar een toename van stress-gerelateerd verzuim in alle leeftijdsklassen, maar vooral bij werknemers tussen de 25 en 34 jaar – de grootse risicogroep. In 2015 zei 13,4 procent van de werkenden te kampen met burn-outklachten, in 2021 lag dat op 17,3 procent (TNO, CBS). Het aandeel stress-gerelateerd verzuim is zelfs zo groot dat werkstress beroepsziekte nummer één is.

Wat moet je doen bij ziekteverzuim?

Als je medewerker zich ziekmeldt, verplicht de Wet verbetering poortwachter je vanaf de eerste ziektedag te beginnen met actieve begeleiding van je werknemer. Jullie zijn beiden verantwoordelijk voor een goede terugkeer op de werkvloer, of je medewerker nu lang of kort verzuimd. Bovendien ben je verplicht het salaris door te blijven betalen, wat de reden van de (langdurige) ziekmelding ook is. Sterker nog: je medewerker hoeft jou niet te vertellen wat er precies aan de hand is. Het advies is dan ook om daar niet expliciet naar te vragen. Je werknemer heeft recht op privacy en in de meeste gevallen vertelt je medewerker (een deel van) de reden(en) uit zichzelf. Geef de ziekmelding binnen vier werkdagen door aan de bedrijfsarts of arbodienst. Zij nemen contact op met je medewerker. Daarnaast mag je je verzuimende medewerker niet zomaar ontslaan en ben je verplicht te helpen met de re-integratie. Dit laatste is natuurlijk vooral van belang als het gaat om langdurig ziekteverzuim, net als de volgende stappen.

Bij langdurig verzuim ben je als werkgever verplicht om:

• na 42 weken de ziekmelding van je medewerker door te geven aan het UWV;
• als het na anderhalf jaar niet mogelijk is het werk te hervatten, een WIA-uitkering aan te vragen voor je medewerker;
• het salaris door te blijven betalen tot maximaal 104 weken. Tenzij het contract in die periode afloopt, dan meld je je medewerker op de laatste dag ziek bij het UWV.

Kosten ziekteverzuim

Gemiddeld zijn de kosten voor ziekteverzuim € 250 per dag. Deze kosten zijn natuurlijk afhankelijk van de functie en het salaris van je medewerker. Over het algemeen schatten werkgevers de kosten lager in, omdat ze de indirecte kosten als vervangend personeel en arbodienstverlening niet meerekenen. Bij langdurig verzuim van 225 dagen (161 werkdagen) ziet de gemiddelde rekensom er zo uit:

Lees meer over de kosten van ziekteverzuim.

Langdurig verzuim voorkomen

Met een groot aandeel psychische klachten bij langdurig verzuim, is het belangrijk de signalen hiervan vroegtijdig te herkennen, aan te pakken en bovenal in gesprek te blijven met je medewerkers. Als werkgever speel je een grote rol in het zorgen dat je medewerkers blij zijn en lekker in hun vel zitten. Hierbij is een gezonde, veilige en passende werkomgeving nodig.

Blijf in gesprek
Vraag hoe het met je werknemer gaat. Probeer voldoende interesse te tonen; je medewerker wil gehoord en gezien worden.

Gezonde werkdruk
Bespreek samen of de werkdruk in balans is. Een beetje werkdruk is gezond, maar als de spanning te groot is, kunnen er stressklachten ontstaan. Ervaart iemand te veel of te weinig uitdaging? En staat de werkdruk in verhouding tot de hoeveelheid werkplezier?

Werkplezier vergroten
Geef je werknemers vertrouwen (autonomie), creëer een fijne cultuur, zorg voor voldoende ontspanning naast het werk en heb aandacht voor een goed personeelsbeleid. Ook het tegengaan van ongewenst gedrag zoals pesten, draagt bij aan een aangename werksfeer.

Stress voorkomen en verminderen
Bespreek als je stressklachten vermoedt: wat zijn eisen die horen bij de functie en welke eisen legt je werknemer zichzelf op? Welke taken zijn het belangrijkst en wat kan er (tijdelijk) geschrapt? Kan je je medewerker helpen? En zit diegene op de juiste plek?

Ook iemands privésituatie kan natuurlijk voor veel stress zorgen. Vaak is het een combinatie van factoren waarbij de ervaren spanning langdurig overheerst. Als de energiebronnen en stressoren te lang in disbalans zijn, kan je opgebrand raken.

Bied psychische hulp

Goed werkgeverschap is zorgen voor je mensen. Als je medewerker te lang teveel stress ervaart (chronische stress), kan het nuttig zijn professionele hulp aan te bieden om het probleem bij de kern aan te pakken. Wil je een psycholoog inschakelen om langdurig verzuim van je medewerker te voorkomen? Neem contact op met onze Afdeling Werkgevers.

Lees meer over hoe je psychische klachten bij je werknemers herkent en hoe je ermee omgaat in ons whitepaper, vind meer informatie over burn-out in ons e-book en bekijk wat je kan doen ter preventie in het artikel Hoe vergroot je het werkplezier van jouw werknemers?

Preventieve zorg bij Psyned

Voorkomen blijft beter dan genezen. Naast regelmatig vragen hoe het met je werknemer gaat en (psychische) klachten op tijd te herkennen, kan je ook preventieve hulp aanbieden. Veel issues zijn namelijk niet zichtbaar, maar zijn er wel. Ook je medewerker zelf heeft dit niet altijd in de gaten, en toch kunnen deze klachten op de achtergrond behoorlijk in de weg zitten.

Balanskompas

Onze preventietool Balanskompas kan je inzetten om psychische klachten te signaleren, vaak ver voordat iemand zelf aan de bel trekt. Het Balanskompas is een psychologische vragenlijst die speciaal is ontwikkeld om je medewerkers inzicht te geven in hoe het nou écht met ze gaat. Zien onze psychologen – na het analyseren van de vragenlijst – aandachtspunten of psychische klachten? Dan wordt er direct hulp geboden en word jij als werkgever op de hoogte gesteld. Zo zorg je voor je medewerker met psychische klachten nog vóórdat hij of zij uitvalt.

Op onze preventie pagina lees je meer over wat jij als werkgever kan doen om de kans op uitval zo klein mogelijk te houden. Of plan direct een belafspraak in en kom erachter wat we voor jouw organisatie kunnen betekenen.

Psychische hulp bij uitval en re-integratie

Is jouw medewerker toch uitgevallen door psychische klachten? Bij ons hoef je geen weken te wachten op psychische hulp. Onze psychologen spreken jouw medewerker dezelfde dag nog om de juiste zorg te bepalen. Want hoe sneller je medewerker geholpen wordt bij mentale klachten, hoe (bewezen) effectiever de hulp is op korte én lange termijn. Dankzij de gerichte aanpak van ons verwijsteam en brede behandelspectrum van onze psychologen, voorzien wij je mensen niet alleen van de beste, maar vooral van de best passende zorg. Zo kan je medewerker al werkend beter worden.

Meer lezen over hoe jij je medewerker(s) direct de juiste hulp kan bieden? Bekijk de pagina’s over ons behandeltraject voor werkgevers en de re-integratie van jouw medewerker. Of bel direct om te horen wat we voor jouw organisatie kunnen betekenen.

Bronnen

• Nationale Enquête Arbeidsomstandigheden van TNO en CBS
• Arboned

Gecontroleerd door expert

De informatie op deze pagina is gecontroleerd en goedgekeurd door Bob Schipper, expert Werkgevers en Arbodiensten bij Psyned.