Focus in je dag: hoe rituelen je kunnen helpen

Heb je veel dagen waarop alles chaotisch door elkaar lijkt te lopen? Je moet aan alles tegelijkertijd denken, het is lastig om focus te vinden, en aan het einde van de dag vraag je je af wat je nou écht gedaan hebt.

Er is een makkelijke manier om voor meer focus te zorgen op je werkdag: gebruik rituelen. Als je nu denkt aan bidden voor het avondeten – dat bedoelen we niet per se. Rituelen hoeven niet religieus te zijn, al kan dat natuurlijk ook. Rituelen bestaan simpelweg uit specifieke handelingen in een specifieke volgorde.

Een ritueel kan van alles zijn: van koffie drinken bij de automaat of een rondje lopen door het park, tot een groepsdans in de kantine op kantoor (moeten je collega’s maar net voor te porren zijn…). Het gaat om de herhaling van handelingen die je elke keer weer inzet.

Wat is er zo goed aan rituelen?

Rituelen kunnen helpen je gedachten en emoties te sturen. Als je een ritueel koppelt aan de start van je werkdag, geef je elke keer als je dat ritueel uitvoert je brein een signaal dat het tijd is om echt aan de slag te gaan. Dit wordt in de psychologie ook wel conditionering genoemd – een bepaalde stimulans specifiek en herhaaldelijk gebruiken, zodat deze op een gegeven moment een automatische reactie geeft.

Als je een ritueel koppelt aan de start van je werkdag, geef je elke keer als je dat ritueel uitvoert je brein een signaal dat het tijd is om echt aan de slag te gaan.

Met een ritueel kan je jezelf ook een beetje extra zelfvertrouwen geven. Sporters weten dit maar al te goed; die gebruiken vaak een geluksritueel voor een wedstrijd. Geluk brengt het natuurlijk eigenlijk niet, maar het kan zeker een positieve werking hebben: onderzoek bij sporters liet al vaak zien dat atleten die een ritueel uitvoerden voor de wedstrijd minder zenuwachtig waren en over het algemeen beter presteerden.

Ieder z’n ritueel

Er bestaat niet maar één soort perfect ritueel voor alle situaties. Als iemand anders een ritueel gebruikt dat je aanspreekt kan je dat kopiëren, maar je kan er ook zelf een verzinnen. Misschien gebruik je zelfs al dagelijkse rituelen, maar zie je deze nog niet als een essentieel onderdeel van je dag.

Een paar ideeën ter inspiratie:

• Een ‘rustig aan de slag’ ritueel

Begin je werkdag op een rustige plek, met een kop koffie of thee. Ga zitten met een notitieboek en pen en schrijf eerst de gedachten op die door je hoofd zoemen. Sla de pagina om, en schrijf dan op welke taken je die dag wil uitvoeren. Sla dan nog een keer de pagina om, en schrijf dan op naar welk moment je die dag uitkijkt. Zo bereik je focus én een positief gevoel.

•  Een ‘ik kan het’ ritueel

Is er een nummer waar je altijd vrolijk van wordt, waarvan je zin krijgt om te dansen, of waardoor je een boost van energie krijgt? Zet dat nummer op (met flink volume); sta op; recht je rug, je schouders, je hoofd, en glimlach naar jezelf. Misschien kan je zelfs nog even een dansen, of je gooit je handen de lucht in, of heb je een soort powerkreet: mag allemaal. Het brengt je een kleine maar effectieve boost voor je zelfvertrouwen – handig voor bijvoorbeeld een presentatie of een belangrijke meeting.

• Een ‘de dag afsluiten’ ritueel

Het is gebruikelijker om de dag te beginnen met een kopje koffie drinken met collega’s, maar waarom eigenlijk niet aan het einde van de dag? Als je niet met een stressvol, haastig gevoel naar huis wilt, kan je afspreken met een collega om aan het einde van de middag nog een kwartiertje aan het bureau van de ander aan te schuiven. Vraag elkaar naar iets wat minder goed ging en iets wat succesvol was. Zo kan je die werkdingen makkelijker op de werkvloer achterlaten.

Maak je ritueel eigen

Hoe maak je een ritueel eigen? Er zijn twee dingen belangrijk:

1. Maak er een gewoonte van. Sla het ritueel zo min mogelijk over; als je het alleen sporadisch gebruikt is het signaal dat je wilt dat het afgeeft een stuk minder sterk.
2. Besef je waar je het voor gebruikt. Gebruik je het om kalm te worden of juist om energie te krijgen? Is het bedoeld als boost voor je zelfvertrouwen of gebruik je het om meer ‘in het moment’ te komen? Dit consistent toepassen versterkt ook het signaal.

Laatste tip: het beste ritueel is er eentje die bij je past. Kies er eentje die je fijn vindt, die niet te moeilijk is – en dan gewoon beginnen. Zeker weten dat het je op chaotische dagen iets meer houvast geeft. En vaak is het nog leuk ook.

Belangrijke opmerking: een ritueel is ontzettend nuttig om meer focus in je dag te brengen, maar sommige mensen lopen het risico om er in door te slaan. Er bestaat zelfs een psychologische naam voor doorgeslagen rituele gewoontes: obsessief dwangmatig gedrag (Obsessive Compulsive Disorder).

Als jij bij jezelf merkt dat je wel érg veel rituelen hebt, of er meer dan twee uur per dag bezig bent, dan is het misschien slim om te kijken of het je niet eigenlijk in de weg zit.